De laatste tijd krijg ik veel vragen rondom het registreren van de resultaten van leerlingen. Volg je de methode, dan zorg je dat de methode gebonden toetsen gemaakt worden. Zonder een methode moet je het zelf vormgeven. Hoe je de leerlingen kunt volgen zonder gebruik te maken van een rekenmethode vertel ik je in dit blog.
Observaties
Tot de herfstvakantie werk ik zonder werkbladen en werkboeken. Toetsen op papier vind ik daarom niet passend. De eerste periode volg ik de leerlingen dan voornamelijk door te observeren en mee te spelen in het rekencircuit.
Er zijn heel wat rekendoelen die je volgt. Geef jezelf de tijd elke week één of twee doelen te observeren. Combineren van doelen maakt het extra makkelijk.
Zo observeerde ik in de vierde schoolweek drie doelen die veel met elkaar te maken hebben. Dit deed ik door een onderdeel van het rekencircuit bij mij in te plannen. Elke leerling moest de getallen van 1 tot 20 op volgorde leggen van klein naar groot. Daarna vroeg ik om getallen aan te wijzen (wijs 18 aan, wijs aan 12). Ook gaf ik opdrachten om te controleren of de buurgetallen tot 20 bekend waren (wijs aan de kleine buur van 13 en de grote buur van 19). Op deze manier kon ik op een snelle manier een aantal doelen observeren.
Deze getalkaartjes zitten in een rekenbakje. Iedere leerling heeft een eigen bakje.
Vastleggen van observaties
Na het observeren van doelen moet je de resultaten hiervan ook vastleggen. Hieronder vind je een aantal manieren waarop je dit zou kunnen doen.
Groepsmap
In de groepsmap schrijf ik de dagelijkse observatie. Dingen die opvielen in de rekenles. Bijvoorbeeld de verwarring tussen 12 en 20 (een veel gemaakte fout dit schooljaar). Hier ben ik nu extra alert op. Deze observaties gebruik ik om mijn rekenlessen passend te maken. Zodat de kinderen die het nodig hebben extra hulp of verdieping krijgen.
Digikeuzebord
Wij gebruiken de leerlijnen van het digikeuzebord. Hoe ik dit inzet lees je door op de volgende link te klikken. Zelf gebruik ik voornamelijk de leerlijn getallen (omgaan met telrij, omgaan met hoeveelheden en omgaan met getallen). De doelen die horen bij 30 onderwijsmaanden, passen wat mij betreft goed bij het begin van groep 3.
Leerlijn in het digikeuzebord.
Zelfontworpen formulier
Het digikeuzebord is natuurlijk niet het enige middel om te gebruiken. In mijn eerste jaar zonder rekenmethode gebruikte ik een zelfontworpen Excel -bestand. Hierin schreef ik alle doelen van de periode en noteerde ik met groen, oranje en rood of de leerlingen de doelen hadden gehaald. Voor doelen die niet in het digikeuzebord voorkomen doe ik dit nog steeds.
Toetsen op papier
De periodes na de herfstvakantie gaan de kinderen steeds vaker op papier werken. Toetsen op papier is hierdoor een mogelijkheid geworden.
Doelenchecks
Zelf gebruik ik vaak doelenchecks. Door heel gericht onderdelen te toetsen na een aantal weken. Eigenlijk kun je een doelencheck vergelijken met één onderdeel van een methode toets.
Stel je voor dat je het klokkijken (hele uren) wilt controleren. Dan kopieer ik tien klokken op een blad en laat ik de kinderen die maken. Waarom 10 onderdelen? Dan is de 80% norm makkelijk te hanteren.
Ik kopieer altijd een extra doelencheck. Hierop schrijf ik welke leerlingen het onderdeel nog lastig vonden (en wat precies lastig was). Voor de leerlingen die het lastig vinden plan ik een extra oefenmoment. Eventueel gebruik je voor de registratie (weer) een Excel-bestand waarin alle doelen van de periode staan.
Methode toetsen
Je kunt er ook voor kiezen om onderdelen van een methodetoets te gebruiken. Deze kan je dan invoeren in een resultatenmonitor, ParnasSys of een ander systeem. Je hoeft niet de hele toets te doen. Maak hierin gerichte keuzes. In periode 3 (kerstvakantie tot voorjaarsvakantie) begin ik hier vaak mee. Dan selecteer ik rekenonderdelen van bijvoorbeeld blok 5 en 6. Ik maak keuzes welke onderdelen ik toets. Het kan dus goed voorkomen dat ik van een methode toets maar 1, 2 of 3 onderdelen toets. Alleen de onderdelen die aansluiten bij mijn rekenaanbod.
Toetsen op de computer
Wij werken op school vanaf groep drie met het rekenmuurtje van Bareka.
Rond de herfstvakantie nemen we getalbegrip tot 10 en 20 af. De basis van het rekenmuurtje. Getalbegrip tot 10 moet dan voldoende zijn. Bij getalbegrip tot 20 vind ik het belangrijk dat in ieder geval de onderdelen: hoogste/laagste getal en één meer en minder goed zijn.
In januari toetsen we de drempels 1a (plussommen tot 10), 1b (minsommen tot 10) en 1c (splitssommen tot 10) op power. Power betekent dat je wilt weten of de kinderen de sommen begrijpen. Tempo is nog niet aan de orde. Aan het eind van het schooljaar gaan we voor speed (automatiseren).
Tip: laat leerlingen van de bovenbouw de antwoorden intikken. Dit scheelt heel veel werk (en tijd).
Tot slot
Er zijn dus heel veel manieren om de resultaten te registreren. Je kunt ook werken met de rekendiploma’s van Met Sprongen Vooruit. Kies voor een manier waar jij goed mee uit de voeten kunt. Een manier die jij goed kunt verantwoorden voor jezelf. Ik heb gemerkt dat als je goed kunt onderbouwen hoe je de leerlingen volgt (en dit kunt laten zien) de directie of inspectie daarin meegaan. Zoek dus naar een manier die voor jou en de school werkt. Mijn manier hoeft niet jullie manier te zijn. Succes!
Wij werken in de groepen 1 en 2 dagelijks met het digikeuzebord. Om een goede doorgaande lijn van groep 2 naar groep 3 te krijgen gebruik ik het digikeuzebord ook in groep 3. Vooral aan het begin van het schooljaar is het een handig middel tijdens de rekenles. Het is bekend vanuit de kleutergroepen en behoeft daardoor weinig uitleg. Je kunt snel aan de slag!
Keuzebord
In het digikeuzebord kan je diverse keuzeborden aanmaken. Voor het rekenen in groep 3 heb ik standaard een aantal rekenkeuzeborden klaar staan. Zo heb ik een bord met allerlei spelletjes rondom het splitsen van 10. Elk jaar kan ik dit keuzebord er weer bij pakken, de spelletjes verzamelen en aan de slag. Alle kinderen oefenen met hetzelfde doel, maar wel door eigen gekozen spel. Naast keuzeborden rondom één lesdoel, heb ik ook rekenkeuzeborden waarin leerstof wordt herhaald.
Keuzebord: samen 10
Belangrijk is dat de kinderen weten hoe de spellen gaan. Nu heb ik het geluk dat ik twee keer in de week een hulp-oma heb. Zij speelt rekenspelletjes met alle kinderen uit de groep. Ik kies er dan voor dat zij alvast een spel met de kinderen speelt die later in de rekenles terugkomt of op het digikeuzebord terug te vinden is. Daarnaast zorg ik ervoor dat er bekende spellen op het keuzebord staan of spellen die met een korte uitleg snel toepasbaar zijn. Denk ook eens aan Pico Piccolo, memory en Mini Loco.
Het heeft mijn voorkeur dat de spellen zelf controleerbaar zijn. Is dit niet het geval dan probeer ik voor ondersteunend materiaal te zorgen. Zodat de mogelijkheid bestaat om te controleren of ze het goed doen. Oefen je het splitsen of een bepaalde splitsing dan is Jomathic daar heel geschikt voor.
Digikeuzebord in de rekenles
Tijdens het werken aan het digikeuzebord ben ik als leerkracht ook actief. Dit kan op verschillende manieren. Zo kan ik gaan observeren, extra instructies gaan geven of meespelen.
Het digikeuzebord zet ik tijdens de rekenles op verschillende manieren in. Hieronder lees je een aantal vormen hoe je het bord in groep 3 kunt gebruiken.
Vrij kiezen van het bord
Elke dag staat er in de klas een rekeninstructie centraal. Dit duurt vaak niet langer dan twintig minuten. De overgebleven tijd kunnen de kinderen actief met het rekenen aan de slag door gebruik te maken van het digikeuzebord. Ik probeer er altijd voor te zorgen dat een keuzebord meerdere keren gebruikt wordt, zodat iedereen alle activiteiten kan doen.
Klaar opdracht
Het digikeuzebord zet ik ook vaak in als klaar opdracht. Ben je klaar met je taak of opdracht dan mag je kiezen van het bord. Dit is vooral wat later in groep 3 het geval. Tot de herfstvakantie werk ik niet met werkbladen. Na het maken van een werkblad kunnen de kinderen kiezen van het digikeuzebord en is er weer tijd voor spel.
Weekplanner
Als je een bepaald spel of activiteit hebt waarvan je wilt dat iedereen dat een keer doet schakel je de weekplanner in. Van tevoren plan je samen in wie wanneer deze activiteit gaat doen. Als de activiteit is afgerond kunnen de kinderen aangeven hoe het is gegaan.
Weekplanner uit het digikeuzebord. Je kunt aangeven hoe de activiteit is gegaan.
Het rekencircuit
Naast het digikeuzebord, maak ik ook vaak gebruik van een rekencircuit. Het digikeuzebord is ook wel eens onderdeel van het rekencircuit. Andere onderdelen kunnen dan zijn iPad en bij de leerkracht.
Doordat er in groep 1 en 2 gewerkt wordt met de leerlijnen uit het digikeuzebord kan ik in groep 3 verder met het afvinken van de doelen. De leerlijnen lopen in het digikeuzebord door tot DLE 30. Of ook wel leerdoelen die bij 30 onderwijsmaanden behaald moeten zijn. Voor veel leerlingen is dit het geval in groep 3.
Door de komst van de nieuwe tussendoelen rekenen-wiskunde (SLO) zijn wij er op school van bewust dat we zo hoog mogelijk in moeten zetten bij de leerlijnen rondom het rekenen. Een heel aantal doelen, die in het digikeuzebord vallen onder DLE 25 en 30, horen bij doelen die bereikt moeten zijn eind groep 2.
Observeren en registreren
Er zijn ook een heel aantal leerlijnen vanuit het digikeuzebord die ik begin groep 3 gebruik.Deze doelen kan ik afvinken in het registratiesysteem van het digikeuzebord. Op deze manier kan ik de vorderingen van de kinderen goed bij houden. Doordat ik verder ga met de observaties en registraties uit groep 2 weet ik wie waar is gebleven, wie eventueel extra ondersteuning nodig heeft en wie al meer aan kan.
Tot slot
Ik kan iedereen aanbevelen om een keuzebord vanuit de kleutergroepen door te voeren in groep 3. Dit hoeft natuurlijk niet het digikeuzebord te zijn. Als je school werkt met andere hulpmiddelen, methodieken of kiesborden kan je die natuurlijk ook gebruiken.
Kinderen die net in groep 3 komen merken niet zo’n grote overgang in de manier van werken. Alles is nog steeds doelgericht en spelenderwijs. Met eigen keuzes én de zelfstandigheid van de kinderen blijft overeind. En als je de methode loslaat, net zoals ik, dan is het fijn dat je ook een registratiesysteem achter de hand hebt.
Klik hier als je meer te weten wilt komen over het digikeuzebord. Je komt dan op de site van het digikeuzebord zelf.
