Sommen maken

Door:Petra Kroon

Petra is eigenaar van de rekenhoek, leerkracht van groep 3 en auteur van de nieuwe rekenmethode Semsom. Met een eigen rekenwerkwijze in groep 3 heeft ze in 2019 de Drentse onderwijsprijs gewonnen.



Bewerkingen | splitsen



20 oktober 2019

Nu periode 2 (herfst tot kerst) aanbreekt gaan we steeds meer sommen maken. In periode 1 stond vooral getalbegrip centraal. We hebben al veel voorbereidend werk gedaan door de bussommen te introduceren en de getallen tot 10 te splitsen. In dit blog omschrijf ik de manieren waarop ik aan de gang ga met het maken van sommen.

Sommen maken met splitsingen

Vanaf het begin van het schooljaar probeer ik duidelijk te maken dat splitsen, optellen en aftrekken met elkaar te maken heeft. Dit heb ik gedaan met de cijferblokken van Jomathic, maar ook met de splitsbuis.

Mijn zelfgemaakte splitsbuis heeft de optie dat je de buis kunt omdraaien. Voor het splitsen gooi je bijvoorbeeld 8 knikkers in de splitsbuis en de knikkers verdelen zich over de twee vakken. Bijvoorbeeld 5 en 3. Als ik mijn buis omdraai heb ik twee ingangen boven en één uitgang beneden. Op deze manier kan ik laten zien dat 5 knikkers en 3 knikkers samen weer 8 knikkers zijn. Of als je 8 knikkers hebt en je haalt er 3 weg, dan blijven er 5 over. Op deze manier spelen we al een aantal weken met het maken van sommen.

De bussom

Als introductie op het maken van bewerkingen (met twee getallen) gebruik ik de bussom. Dit heb ik al gedaan in periode 1 (zomer – herfst). Het blijft leuk om als een bus door de klas te gaan en passagiers op te halen en uit te laten stappen. Het toevoegen en weghalen wordt hierdoor heel duidelijk. We oefenen de eerste keer net net zolang totdat iedereen in de bus heeft gezeten. Met dit jaar 29 kinderen waren het leuke ritjes!

Als we het een aantal maal hebben geoefend laat ik de kinderen de ogen sluiten. Ik vertel en de kinderen rekenen mee in het hoofd. Bijvoorbeeld: ‘In de bus zitten 4 passagiers, bij de volgende halte stappen er 2 uit. Hoeveel passagiers zitten er nog in de bus?’. De kinderen bedenken of er passagiers uit zijn of erbij zijn gekomen. Ze laten, zonder te kijken, op de vingers zien hoeveel passagiers er nog in de bus zitten. Hierna mogen ze kijken en controleren.

Digibord en ICT

Op Gynzy is een tool die je bij de instructie kunt inzetten. Scheelt weer zelf tekenen 😉 Daarnaast oefenen we op de iPad met Ambrasoft. Bij de sommen tot 10 zit een spel waarin passagiers in- en uitstappen.

Op papier

In periode 2 gaan we meer op papier werken en zullen de bussommen ook op papier worden aangeboden. Voor degene die het lastig vinden om van uitspelen naar papier te gaan zijn er voldoende materialen. Zo hebben we in de klas een minibus met passagiers. Van de minibus stappen we over op fiches en zo werken we steeds meer naar het formele niveau toe.

Rekenen met dominostenen

Na de herfstvakantie ga ik ook met dominostenen aan de slag. Dit zijn heel geschikte rekenmaterialen en niet alleen voor een gezellig potje domino. Met één dominosteen kan je namelijk zes verschillende sommen maken. Twee plussommen, twee minsommen en twee splitssommen. Hier zijn ook verschillende activiteiten bij te bedenken.

Spelideeën voor binnen en buiten

De dominoparkeerplaats. Juf Shanna heeft er één op haar site.
Breng de dominosteen naar het goede antwoord. Dit kan in de klas, maar ook buiten (bak, doos, insteekhoes).
Teken op het plein splitshuizen. De kinderen pakken een dominosteen, tellen hoeveel het samen is en rennen naar het goede splitshuis. Hier schrijven ze de splitsing op. Daarna gaat de dominosteen weer terug in de centrale bak en pakken ze een nieuwe steen.
Kijk op mijn Pinterest pagina voor meer!